Мінск: Логвінаў, 2008. — 300 с.

ISBN 978-985-6800-65-1

Другі том прысвечаны двум апошнім перыядам раннесярэднявечнай беларускай гісторыі. Час магутнасці працягваецца ад 970-х гг. да 1101 г. і адзначае росквіт магутнасці Полацкага княства і Кіеўскай дзяржавы, у склад якіх уваходзілі тады беларускія землі. Час міжусобных войнаў ахоплівае 1102–1200 гг. Зместам яго з'яўляецца палітычны крызіс старажытнарускіх княстваў і іх міжусобныя войны, якія спрыялі ўзвышэнню Літвы і заклалі падмуркі ўзнікнення Вялікага Княства Літоўскага. Акрамя Полацкага і Тураўскага княстваў і гарадоў Беларускага Панямоння, даследаванне таксама закранае падзеі гісторыі Смаленшчыны, часткова Чарнігаўшчыны, Літвы, яцвягаў і Падляшша, разглядаючы іх як неад'емную частку беларускай палітычнай і этнічнай гісторыі і яе ўнутраны, рачэй чым знешні, фактар.

ЗМЕСТ

Кніга ІІІ. Перыяд магутнасці (970-я гг. – 1101 г.)

Раздзел 1. Гісторыя войнаў

Раздзел 2. Уплыў вайны на развіццё грамадства
А) Ваенны фактар у палітычным развіцці грамадства
Б) Ваенны фактар у эканамічным развіцці грамадства
В) Уплыў вайны на развіццё духоўнай культуры

Раздзел 3. Ваеннае майстэрства Тураўскай і Полацкай земляў, радзімічаў, яцвягаў і Літвы ў 970-я гг. – 1101 г.
А) Вайсковая арганізацыя
Б) Зброя
В) Умацаванні і аблога
Г) Стратэгія і тактыка

Кніга ІV. Перыяд міжусобных войнаў (1102–1200 гг.)

Раздзел 1. Гісторыя войнаў

Раздзел 2. Уплыў вайны на развіццё грамадства
А) Ваенны фактар у палітычным развіцці грамадства
Б) Ваенны фактар у эканамічным развіцці грамадства
В) Уплыў вайны на развіццё духоўнай культуры

Раздзел 3. Ваеннае майстэрства Полацкай, Смаленскай і Тураўскай земляў, Літвы і яцвягаў у 1102–1200 гг.
А) Вайсковая арганізацыя
Б) Зброя
В) Умацаванні і аблога
Г) Стратэгія і тактыка

Заканчэнне

Summary

Бібліяграфія