Творы беларускіх пісьменнікаў, загубленых карнымі органамі бальшавіцкай улады / Уклад. Л. Савік, М. Скоблы, К. Цвіркі; Прадм. А. Сідарэвіча; Камент. М. Скоблы, К. Цвіркі. — Мінск: Кнігазбор, 2008. — 696 с. + [8] с.: іл. — (“Беларускі кнігазбор”: Серыя 1. Мастацкая літаратура).

ISBN 978-985-6852-74-2.

ЗМЕСТ

Яны любілі Беларусь. Анатоль Сідарэвіч

Аляксандр Уласаў
Аб беларускім нацыянальным адраджэнні
Дні жыцця

Уладзімір Самойла
"Жалейка" — песні Янука Купалы 37
Гэтым пераможам (нарысы крытычнага аптымізму):
Фрагмент
На чужыне...

Уладзіслаў Галубок
Сярмяжнік
Сын вёскі: Апавяданне
Усё аб тым жа

Язэп Лёсік
Нёман: Апавяданне
Родная мова і яе значэнне
"Літва-Беларусь" (гістарычныя выведы): Фрагменты

Францішак Аляхновіч
Чорт i баба: Жарт у I акце (Паводле народнай казкі)
Савецкая інквізіцыя (Віленскія ўспаміны): Фрагмент

Аляксандр Цвікевіч
Аб аргументах ад роздуму i аб аргументах ад сэрца: З цыкла "Штодзённыя думкі"
Вялікае спрашчэнне, ці Вялікае ўдасканаленне:
Фрагменты кнігі

Антон Луцкевіч
"Маладая Беларусь"
Прадвеснікі адраджэння

Сымон Рак-Міхайлоўскі
Да беларускае інтэлігенцыі і вясковых вучыцялёў
Аб беларускім універсітэце

Фабіян Шантыр
У вёсцы: Апавяданне
Святы Божа: Апавяданне
Патрэбнасць нацыянальнага жыцця для беларусаў і самаадзначэння народа: Раздзелы з кнігі
З лістоў да Зоські Верас (Людвікі Сівіцкай)

Цішка Гартны
Бяздольны
Роднай краіне
Каля бору сонца ходзіць
"Лайдак": Апавяданне

Анатоль Дзяркач
Абразкі з жыцця Палесся

Язэп Мазуркевіч
Віраплынь: Фрагменты

Янка Пазняк
Два кірункі
Барацьба беларусаў з Расеяй

Вацлаў Ластоўскі
Сабор св. Марка ў Венецыі
На смаленскіх сценах
"Паэт, ты вольнага Пегаса..."
На оды Гарацыя
Чала я не хіліў прад сілай
Чырвонец
Патрыятычны малітвеннік

Алесь Ляжневіч
Сялянскі тэатр: Дарады ў пытаннях тэатральнай тэхнікі і метады пастаноўкі п’ес сялянскімі і гарадскімі клубнымі драмгурткамі

Янка Нёманскі
Над Кроманню (З часоў 1905 года): Апавяданне

Аляксей Траецкі
Бор высякалі: Апавяданне

Адам Станкевіч
"Mužyckaja Prauda" i "Гомон": Сінтэтычны нарыс
У "палоне" паэзіі Якуба Коласа (з нагоды 30-летняга юбілею яго літаратурнага творства)

Макар Краўцоў
Паварот да Горадна
Раманс
Мы выйдзем шчыльнымі радамі: Ваяцкі гімн
Маршлют: Апавяданне
20 гадоў назад (Успамін пра Усебеларускі з’езд 1917 г.)

Аркадзь Смоліч
Незалежнасць

Міхась Мялешка
Дзённік
Шэпты: Апавяданне

Бранiслаў Тарашкевіч
Не пакідайце сваёй мовы
Прадмова да "Беларускай граматыкі для школ"
Пераклады

Андрэй Мрый
Запіскі Самсона Самасуя: Раздзелы з рамана

Кастусь Езавітаў
Не ный! Не плач! (Братам Заходняй Беларусі)
Сонцу ў нядзелю
У куце больш не маю бажніц!
Абвяшчэнне БНР
Слуцкае народнае змаганне

Максім Гарэцкі
Рускі: Апавяданне
Усебеларускі з’езд 1917-га года: Апавяданне

Леапольд Родзевіч
"Працуй, Беларусь..."
"Ты расцеш, як дзень світаннем..."
Буслы
"Хто душой і шчырым сэрцам..."
Мініяцюры
Як у казцы: Апавяданне
П. С. Х.: Фацэцыя на адну дзею

Ігнат Дварчанін
Покліч
Безработны
Ля мора

Васiль Сташэўскі
Гісторыя аднае лазні: Апавяданне

Павел Каравайчык
Лісты з Петраграда
"Воздайте кесарево кесареви, а Божие — Богови": Фрагмент

Уладзіслаў Казлоўшчык
Устань, рыцар слаўны
Ці я цябе люблю...
Лявон: Апавяданне
Старыя прывычкі

Міхась Чарот
Звон
Жывыя акорды
Сенажаці і поле аснежаны
Вясну пяю
Разбуджаная
"Заціхла бура, і сонца гляне..."
Прыпяць
"Я не чакаў..."
Дзіўная заява: Апавяданне

Васіль Шашалевіч
Сімфонія гневу

Андрэй Капуцкі
На расцяробе

Юрка Лістапад
Узбіліся на свой шлях

Адам Бабарэка
Як красназорцы зямлі сцураліся: Апавяданне

Мікола Шкялёнак
Культурнае рабства

Дзмітрый Курдзін
Міжбур’е

Фелікс Купцэвіч
Пра "Вераснёвыя ночы" К. Чорнага
Літаратурная Хлестакоўшчына, або "Прадукт уласнай самабытнасці"

Мікалай Каспяровіч
Матывы барацьбы ў творчасці М. Багдановіча

Сымон Баранавых
Плямы: Апавяданне

Уладзімір Жылка
Палімпсест
Хараство
Меч
"Я — грамнічная свечка прад Богам..."
Прыкладзіны
Верш развітання

Міхась Зарэцкі
Адна партыя ў шашкі: Апавяданне
Дзіўная: Апавяданне

Анатоль Вольны
"Ў мармуровым снягу..."
Кастусь Каліноўскі

Станіслаў Грынкевіч
З зацемак аб характары беларусаў

Сымон Куніцкі
"Крыніца" — апавяданні Васіля Каваля

Платон Галавач
Уцякач: Апавяданне

Тодар Кляшторны
Ліст у Сібір
"Завечарылася бярозавая просінь..."
Зазімак
"Задыміўся імжою сыр-бор..."
"Не глядзі з дакорам, дарагая..."
"Белыя паляны, белыя гаі..."
"На небе сыплецца сярэбраны гарох..."
"Ўпрадае дым у залатую гладзь..."
Восень
"Зацвілі сярэбраныя росы..."
Калі асядае муць: Фрагмент

Алесь Дудар
Кастусь Каліноўскі
"Ў музеі залатую бранзалетку..."
"Мятнуўся небасхіл перуном сінякрылым..."
Скарына
"Не сягоння было і не ўчора..."
Вежа
Пасеклі Край наш
Таварыш Кунегін: Апавяданне

Уладзімір Хадыка
"Пры дарозе, дзе жоўтыя травы..."
Снапок аўса
"Прысядзем, ночка, на траве..."
Гудуць слупы
"Абрысы старадаўняй пушчы..."
"Зор ранніх знікла дыядэма..."
"Учора вецер біў у дзверы..."
"Уласніцкіх двароў эдэмы..."
"Вецер лётае, вецер гойсае..."
"Пад сталом злавіла кошка мыш..."

Паўлюк Шукайла
Эх, песні мае...
Ветру
На Беларусі…

Янка Туміловіч
Начлег
Ноч засвяціла

Язэп Падабед
У Дуброве

Францішак Грышкевіч
Пяльгрым
З народа мы...
Беларусь, Беларусь...
Малітва
Кліч
Кляштар

Алесь Салагуб
Пасыплю крошак
Летняя ноч у вёсцы
Ноч
Два другі
Як пашчы каменнай цясніна...
Астрожны кветнік

Сяргей Фамін
"Я бачыў вас даўно..."
"Калыхнулася месяца сінь..."
"За вакном задыхаецца вецер..."
"Сіняй ноччу ў месячную замець..."

Васіль Каваль
Як вясну гукалі: Апавяданне

Юрка Лявонны
Зімовая радасць
Распляскалася у прасторы сонца
"Ён прыйшоў..."
Выпадак: Апавяданне

Мixась Багун
"Там, дзе змрок залатымі зубамі..."
Трыялет
Растраслі старыя клёны...
Ціхія ночы
"Хтось разліў над дахам лесу..."
Вясновы эскіз

Сяргей Дарожны
Зіма
Белымі пялёсткамі
Штрыxі
"Ніяк за імі не паспець..."
За вучобай

Лукаш Калюга
Трахім — штучны чалавек: Апавяданне

Валерый Маракоў
Жыццё — як мора-акіян
Дзяўчыне
"Сціскаецца сэрца не таму, што восень..."
"Тут так хораша, свету так многа..."
"Пеў пякучыя песні свае салавей..."
Жаданне
Я верыў тады: Абразкі

Зяма Півавараў
Лірыка двух нараджэнняў

Юлі Таўбін
На Украіне
"Панарамы лясоў і балот..."
"Мой махнаты Дунай б’е хвастом ля парога..."
Адкінуўшы фіранку
"Вечар... ў горадзе вечар..."
"На вуліцах — мароз і маладзік..."
За Шылерам
Пушкін
Сірано дэ Бержэрак

Сяргей Астрэйка
Ветракі (Урывак з паэмы "Смарагды кроз")

Барыс Мікуліч
Раяль: Апавяданне
Аповесць для сябе: Фрагменты дзённіка

Мікола Гваздоў
Шчырасць

Янка Філістовіч
Нашы думкі
Іван Луцкевіч (1881—1919): У 29-я ўгодкі смерці
Аб чым нам трэба памятаць
Наш адказ
На перавале стагодзьдзя

Summary